Boeing'e körfez ülkelerinden hayat öpücüğü

FORBES: Donald Trump'ın Ortadoğu ziyaretinin şimdiden ilk kazananı hiç şüphesiz Boeing oldu. Abu Dhabi merkezli Etihad Airways, Qatar Airways ve Suudi Arabistanlı uçak kiralama şirketi AviLease, toplam 268 yeni Boeing uçağı siparişi verdi. Bu rekor düzeydeki anlaşmalar, Boeing'in zorlu geçen bir yılın ardından yeniden yükselişe geçmesine zemin hazırlayabilir.

Boeing yaptığı açıklamada, bu siparişlerin ABD'de yaklaşık 400.000 kişiye istihdam sağlayacağını belirtti. Şirketin CEO'su Kelly Ortberg, Trump'la birlikte seyahat ederek siparişleri bizzat teslim aldı.

Bu anlaşmalar, 2024'ü çok kötü geçiren uçak üreticisi için bir dönüm noktası olabilir. Şirketin yaşadığı zorlu yıl içinde:

• Bir 737 MAX 9 uçağında uçuş sırasında kapı paneli kopması nedeniyle pek çok uçağın uçuştan men edilmesi,

• 33.000'den fazla teknisyenin iki aylık grevi,

• 2018 ve 2019'da 346 kişinin ölümüyle sonuçlanan iki kazayla bağlantılı dolandırıcılık suçlamalarından dolayı yargılanma riski gibi sorunlar yaşanmıştı.

Ancak bu siparişlerin açıklanmasıyla Boeing hisseleri geçen hafta yükselişe geçti ve şirketin şu anki hisse fiyatı, bir hafta öncesine göre yaklaşık %4 daha yüksek seviyede.

Ancak bu anlaşmaların başarısı, Boeing'in gerçekten bu uçakları üretebilmesine bağlı. Geçen yıl yaşanan güvenlik sorunları ve grevler, şirketin hem sipariş birikimini artırdı hem de üretim yavaşlamasına yol açtı. Şirket şimdi teslimatları hızlandırmaya çalışsa da, Boeing'in son finansal raporuna göre 5.600'den fazla ticari uçak siparişi bekliyor.

Havacılık uzmanı Mike Boyd, Bloomberg'e yaptığı açıklamada bu anlaşmaların Boeing için bir "ya bat ya çık" anlamı taşıdığını ve şirketin geçen yıl yaşadığı sorunları - ayrıca analistlerin kısa vadeli karlara odaklanıp güvenliği ihmal ettiğini söylediği önceki yönetim sorunlarını - çözmesi gerektiğini belirtti.

Boeing federal hükümetten de büyük bir anlaşma almak üzere olabilir. Wall Street Journal'ın haberine göre federal hükümet, ölümcül uçak kazalarıyla ilgili dolandırıcılık davasında Boeing'e kovuşturmama anlaşması sunmayı planlıyor. Bu anlaşma şirketin sabıka kaydına ağır ceza mahkumiyeti girmesini engelleyecek.

Henüz kesinleşmemiş bu anlaşmaya göre Boeing, kurban ailelerine 444 milyon dolar tazminat ödeyebilir, ayrıca 243 milyon dolar ek ceza ödemek zorunda kalabilir ve Adalet Bakanlığı'na rapor verecek bağımsız bir uyum danışmanı tutmaya mecbur bırakılabilir.

Kurban ailelerinin avukatı Journal'a yaptığı açıklamada bu anlaşmanın Boeing'i sorumluluktan kurtaran korkunç bir anlaşma olduğunu söyledi. Ancak bu yasal düzenleme, Boeing şirketine Ortadoğu anlaşmalarını yerine getirebilmesi için daha fazla hareket alanı sağlayacak - ve Trump Yönetimi'nin hem anlaşmalar hem de düzenleyici tarafta büyük iş dünyasına nasıl yardımcı olabileceğini gösterecek.