ABD'lilerin haritada yerini bilmediği Yemen'i bombalamak için harcanan 7 Milyar $
NYT'da yayınlanan aşağıdaki makale, Biden'ın başlayıp Trump'ın sürdürdüğü Yemen'i bombalama politikasının Amerika'ya hiç bir fayda sağlamadığı, 7 Milyar dolar gibi büyük bir finansal maliyete neden olduğu ve bu bombalamaların Husileri zayıflatmaktan çok güçlenmelerine yaradığı görüşünü savunuyor.
Yazıdan geniş bir özetin tercümesini okuyucularımızın dikkatlerine sunuyoruz...
--------------------------------------------------------------------------------------------
Signal skandalı, Trump yönetimi yetkililerinin Yemen'e yönelik askeri saldırılarla ilgili güvensiz bir şekilde mesajlaşmaları nedeniyle öfke çığlıklarına neden olmuştu. Ancak biraz daha derine indiğinizde daha büyük bir skandalla karşılaşıyorsunuz.
Bu, ABD'nin bir düşmanını güçlendiren, güvenliğimizi zayıflatan ve binlerce insanın hayatına mal olacak başarısız bir politika ile ilgili bir skandaldır. Başkan Joe Biden'ı da lekeleyen ancak Başkan Trump döneminde doruk noktasına ulaşan bir skandal.
Her şey Hamas'ın Ekim 2023'te İsrail'e yönelik gerçekleştirdiği operasyona ve İsrail'in Gazze'nin tüm mahallelerini yerle bir eden vahşi cevabına dayanıyor. Yemen'deki Husi rejimi de Kızıldeniz'de yakınlardan geçen İsrail gemilerine saldırarak (Hamas'a) bölgesel destek sağlamaya çalıştı.
Uluslararası ilişkilerde çözümden çok sorun vardır ve bu durum buna klasik bir örnektir: Yemen'deki bir rejim uluslararası ticareti engelliyordu ve bunun kolay bir çözümü yoktu. Biden, bu soruna Yemen'de Husilere karşı bir yıl süren ve milyarlarca dolar harcanan ancak belirgin bir şey başaramayan hava saldırılarıyla karşılık verdi.
Trump göreve geldikten sonra Yemen üzerindeki baskıyı arttırdı. Dünya genelinde ABD'nin yapmakta olduğu insani yardımları kesti ve bu durumdan Yemen özellikle çok etkilendi. Yemen'i en son 2018'de ziyaret ettiğimde bazı çocuklar açlıktan ölmek üzereydi ve şimdi durum daha da kötü: Yemen'de 5 yaşın altındaki çocukların yarısı yetersiz besleniyor - “ bu istatistik dünya genelinde neredeyse eşi benzeri olmayan bir istatistik”
UNICEF, BM insani yardım şefi Tom Fletcher'a göre, yardım kesintileri son zamanlarda 2.000'den fazla beslenme programını kapanmaya zorladı. Amerika Birleşik Devletleri, 500.000 Yemenli çocuğu hayatta tutması beklenen hayat kurtarıcı fıstık ezmesi siparişini iptal etti.
Yardım programlarını “odun öğütücüsüne” vermekle övünen Elon Musk'ın Yemen'deki küçük kızlara yardım etmeye gücümüzün yetmeyeceğini söyleyeceğinden şüpheleniyorum. Kendisi dünyanın en zengin adamı, dolayısıyla açlıktan ölmek üzere olan bir çocuğun hayatını kurtarmak için altı haftalık bir fıstık ezmesinin günlük maliyeti olan 1 doların en uygun şekilde kullanımı konusunda özel bir kavrayışa sahip olabilir.
Bu arada, Amerika'nın Yemen'de harcadığı asıl para bombalara gidiyor - ancak Musk'ın Hükümet Verimlilik Departmanı'nın maliyet düşürücü ekibi bu masraftan habersiz görünüyor. Amerika Birleşik Devletleri küçük kızların açlıktan ölmesine izin vererek mütevazı miktarlarda tasarruf sağlarken, Yemen'deki bombardıman kampanyasını neredeyse her gün hedefleri vurarak arttırdı. Trump'ın bombardıman kampanyasının sadece ilk ayı 1 milyar dolardan fazla silah ve mühimmata mal oldu.
Husiler altı hafta içinde her biri yaklaşık 30 milyon dolara mal olan yedi MQ-9 Reaper insansız hava aracını düşürdü ve ABD her biri 67 milyon dolar olan iki F/A-18 Super Hornet savaş uçağını kaybetti.
Washington'da faaliyet gösteren bir düşünce kuruluşu olan Defense Priorities, Biden ile Trump arasında geçen iki yıldan biraz daha uzun bir süre zarfında ABD'nin Yemen'i bombalamak için 7 milyar dolardan fazla para harcadığını tahmin ediyor. Bunun büyük bir kısmı Biden'ın yönetiminde harcanmış gibi görünüyor.
Harvard'da askeri çatışmaların maliyeti konusunda uzman olan Linda Bilmes, uçak gemilerinin konuşlandırılması, savaş tazminatları ve diğer faktörler de hesaba katıldığında 7 milyar doların makul bir rakam olduğu görüşünde. “ABD'nin Husilere karşı yaptığı harcamalar asimetriktir” dedi. “Husilerin 200 ila 500 dolarlık İran yapımı insansız hava araçlarına karşılık vermek için 1 milyon dolarlık füze harcıyoruz.”
7 milyar dolar ne elde etti? Kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Yemen Veri Projesi'ne göre ABD bombardımanı Husilerin kabiliyetlerini bir dereceye kadar azalttı ve sadece Nisan ayında en az 206 sivili öldürdü. Bombardıman kampanyası aynı zamanda Amerika'nın askeri kapasitesini de düşürdü ve zaten kısıtlı olan mühimmatını da tüketti. İki yıldan biraz daha uzun bir süre içinde Husiler Amerika'nın tüm MQ-9 Reaper insansız hava aracı stokunun yaklaşık yüzde 7'sini düşürmüş görünüyor.
Trump Mart ayında bombardıman kampanyasının Husileri “tamamen yok edeceğini” ilan etti. Ancak bu ay geri adım atarak saldırı operasyonlarında bir “duraklama” ilan etti. Husilerin Amerikan gemilerini hedef almayacaklarına dair verdikleri sözle durumu kurtardı ama asıl sorun bu değildi çünkü Kızıldeniz'deki gemilerin büyük çoğunluğu Amerikan gemisi değil. Husiler anlaşılır bir zafer duygusuyla “Yemen Amerika'yı yeniyor” hashtag'iyle zaferlerini ilan ettiler.
Geriye dönüp bakıldığında, Trump aslında başarısız olan Biden politikasını daha da ileri götürdü - ama aynı zamanda kendi kendini düzeltme konusunda Biden'dan daha büyük bir kapasite gösterdi.
Trump Husilerin gemilere yönelik saldırılarını durdurmak için ne yapabilir? En bariz adım, tüm rehinelerin iadesini ve Gazze'de kalıcı bir ateşkesi öngören bir anlaşmayı kabul etmesi için İsrail'e çok daha fazla baskı yapmak olacaktır.
Bu arada Trump insani yardım çalışmalarını yeniden başlatmadığı için Yemenli çocuklar açlıktan ölmeye devam ediyor.
CARE'in başkanı Michelle Nunn bana Amerikan yardımlarının kesilmesi nedeniyle kuruluşunun 730.000'den fazla Yemenliye temiz su ve diğer hizmetler konusunda artık yardım edemediğini söyledi. Bana gezici bir kliniğe sadece 11 kilo ağırlığında ve yetersiz beslenme nedeniyle ölmek üzereyken gelen 2 yaşındaki Maryam adlı bir kız çocuğundan bahsetti. CARE sağlık çalışanları Maryam'ı hayata döndürmeyi başardı ve Maryam iyileşmeye başladı - ancak daha sonra U.S.A.I.D. programı sonlandırdı. Yardım görevlileri Meryem'in hayatta kalıp kalmadığını bilmiyorlar.
Amerika'nın Yemenli çocuklara yönelik insani yardım konusundaki şüpheciliğini anlıyorum, zira Husiler İran destekli bir politika yürütüyor ve yardımları silah olarak kullanma geçmişleri var. Ancak bombalama ve aç bırakma kampanyamız muhtemelen Husileri güçlendiriyor, sevilmeyen rejimlerini ülkenin koruyucuları gibi gösterirken onları İran'a yaklaştırıyor.
Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü'nde Yemen uzmanı olan Gregory D. Johnsen bana “Yemen'e insani yardımın kesilmesi muhtemelen Husilere daha fazla fayda sağlayacaktır” dedi. “Kesintiler zaten korkunç olan insani durumu daha da kötüleştirdikçe, Husilerin kontrolündeki bölgelerdeki ailelerin hayatta kalmak için çaresizce grupla ittifak yapmaktan başka seçenekleri kalmayacak.”
Johnsen'e göre bunun sonucunda Husiler “iktidara daha derinden yerleşecek ve bu da daha sonra köklerini kazımalarını zorlaştıracak.”
Yemen bize hiçbir zaman doğru dürüst seçenekler sağlamadı. Fakat alışılmadık derecede kötü seçimlerimizde, beceriksiz dış politikanın maliyeti konusunda ibret verici bir hikaye görüyorum, çünkü sonuç şu oldu: açlık, ölen kız ve erkek çocukları, zayıflayan Amerikan güvenliği ve düşmanlarımız için bir zafer, hepsi de vergilerimizden sağlanan 7 milyar dolar maliyetle. İşte bu tam bir skandal.
YAZAR: Nicholas Kristof
Nicholas Kristof 2001 yılında The Times'ın fikir masasında köşe yazarı oldu ve iki Pulitzer Ödülü kazandı.
KAYNAK: https://www.nytimes.com/
