Suriye lideri Esad, sosyalist inşa ve Çin sosyalizmi üzerine ne söyledi?

Suriye’de 14 yıllık savaş sona yaklaşırken, geriye toparlanmaya çalışan bir Suriye ekonomisi ve yoksullukla mücadele eden geniş halk kitleleri kaldı.

Halen devam eden çatışmalar, Baas ve Devlet Başkanı Beşar Esad’ı yerinden edemiyor. Suriye, Ortadoğu’yu Amerikan çıkarlarına göre yeniden şekillendirme projesi olan ‘Arap Baharı’nın en sert kayası haline geldi. 

Suriye yönetimi ve halkı, ABD başta olmak üzere dış askeri müdahalelere ve IŞİD başta olmak üzere çeşitli terör örgütlerine karşı 14 yıldır direniyor. Bütün saldırılar, halkın ve Suriye yönetiminin büyük direnişiyle karşılaştı.

Batı tarafından açıkça kabul edilmese de, Suriye savaşında artık sona gelindiğinin ve Baas Partisi’nin bu süreci başarıyla tamamlayacağının herkes farkında. 

Ancak, ülkedeki bu 14 yıllık yıkım, ekonomi başta olmak üzere çeşitli ciddi problemleri de beraberinde getirdi. 

Bu noktada, dün düzenlenen Arap Sosyalist Baas Partisi Merkez Komitesi’nin genişletilmiş toplantısında Cumhurbaşkanı Esad’ın konuşmasına dikkat etmekte fayda var. 

Zira Esad, toplantıda yaptığı konuşmada, ideolojinin belirleyici olduğunun altını çiziyor ve ekonomi başta olmak üzere parti ve ülkenin geleceğine dair önemli çıkarımlarda bulunuyor. 

‘İdeolojik partilerin rolü çok daha önemli’

Konuşmasında ‘tüm dünyanın kültürel ve ideolojik nitelikteki savaşlara tanık olduğu küresel koşullar altında, ideolojik partilerin eskisinden çok daha önemli hale geldiğini’ vurgulayan Esad, “İdeolojiler çağının sona erdiği söylemi 30 yıl önce pazarlandı. İdeolojik partiler döneminin sona erdiği iddiası doğru değil. Dolayısıyla ideolojik partilerin, özellikle de Suriye’deki Baas Partisi’nin rolü bugün olduğundan çok daha daha önemli” tespitinde bulundu.

‘Orta yol var mı?’

“Sosyal adaleti sağlama açısından bize uygun olan modeli belirlememiz gerekiyor” diyen Esad’ın, Baas Partisi’nin sosyalizmi inşa hedefine dair çeşitli ideolojik açılımlarda bulunduğunu söylemek abartı olmaz. Zira Esad, konuşmasında, dünyada ‘Çin sosyalizmi’ olarak bilinen, kapitalist pazar ilişkilerinin sosyalist iktidar döneminde de varlığını sürdürdüğü sistemi işaret ediyor: 

“Baas Partisi’nin ekonomik yükselişi nasıl gerçekleşecek? İdeolojiden hareketle mi? Ekonomi kurallarını mı baz alarak mı? Demek istediğim, bu ikisi arasında uyumluluk mu var, yoksa çelişki mi? Veya bir orta yol var mı? İdeolojik tarafı ekonomi biliminin kurallarıyla aynı çerçevede ele alabilir, yönetebilir ve aynı zamanda ona geri dönebiliriz. İdeolojik kuralları taşıyabilen ama bu esnada bitap düşmeyen bir ekonominin olanağı nedir?”

Sosyalist yaklaşımı korumak

Ayrıca, ekonomi ve sosyal ilkeler arasındaki kurulması gereken dengeden bahseden Esad, “Sadece ‘piyasa’ kelimesini kullanırsak, acımasız bir piyasa ekonomisine dönüşmüşüz demektir. Sosyal kelimesi sosyalist yaklaşımı koruyan şeydir ve bu esnada pazardaki rekabeti de korur” ifadelerini kullandı.

Sosyalizmle piyasa ekonomisi bir arada olabilir mi?

Esad, bu noktada Çin örneğine başvuruyor. Suriye lideri, Deng Xiaoping döneminde, Aralık 1978’de ilan edilen ve daha sonra ‘Deng Xiaoping Teorisi’ olarak anılacak Reform ve Dışa Açılma dönemini işaret ediyor:

“Sosyalizmle piyasa bir arada olmaz diyenler var. Bu doğru değil, çünkü Çin modeli tüm dünyaya açık. Çin, 1978’de piyasa ekonomisine yöneldi ve o tarihten beri komünist, merkezi sosyalist bir ülke oldu. Öte yandan, buradaki yüce durum, partinin en başından beri işçilerin yanında durmasıdır.”

‘Baas’ın yönettiği devlet, tüm halkın devletidir’

Suriye’de sosyalizmin inşası ve ekonomik gelişme hedefleri bakımından, Esad’ın Çin’in yoksullukla mücadele kampanyalarını örnek aldığı seziliyor. Çünkü devamında, Suriye lideri şunları söylüyor:

“Tabii ki tanımı gereği yoksullar da işçi sınıfıdır ama diğer insanlara göre çok daha fakirdirler. O zaman önce yoksullar mı demeliyiz? 

Önce en geniş kesim olan yoksullardan bahsedeceğim, partinin ekonomik krizlerden en çok etkilenen ve daha geniş olan kesimin yanında yer alması doğaldır.

Baas Partisi’nin yönettiği bir devlet, tüm halkın devletidir. Peki, Baas Partisi’nin benimseyebileceği, bir kesimin diğerinin pahasına kazanabileceği bir çelişkiyi değil de farklı kesimler arasındaki ortak çıkarları ifade eden program veya yaklaşım ne olabilir?”

ERKİN ÖNCAN

KAYNAK : Cgtnturk.com