Rus uyuyan ajanlar ve Brezilyalı kimlikleri - Bir Rus ajanın hikayesi

 

 

 

Artem Shmyrev herkesi kandırdı. Rus istihbarat subayı mükemmel bir gizli kimlik oluşturmuş gibi görünüyordu. Başarılı bir üç boyutlu baskı işi yürütüyor ve Rio de Janeiro'da lüks bir daireyi Brezilyalı kız arkadaşı ve yumuşacık turuncu-beyaz Maine coon kedisiyle paylaşıyordu.

 

Ama en önemlisi, 34 yaşındaki Brezilya vatandaşı Gerhard Daniel Campos Wittich olarak takma adını destekleyen gerçek bir doğum belgesi ve pasaportu vardı.

 

Altı yıl ortalıkta görünmedikten sonra, asıl casusluk işine başlamak için sabırsızlanıyordu.

 

“Kimse kendini ezik hissetmek istemez,” diye yazıyordu 2021 yılında, kendisi gibi istihbarat görevlisi olan Rus eşine, kusurlu bir İngilizce kullanarak gönderdiği kısa mesajda. “Bu yüzden çalışmaya ve umut etmeye devam ediyorum.”

 

Yalnız değildi. New York Times'ın yaptığı bir araştırmaya göre, Rusya Brezilya'yı yıllarca kaçak olarak bilinen en seçkin istihbarat görevlileri için bir fırlatma rampası olarak kullandı. Cesur ve geniş kapsamlı bir operasyonla casuslar Rus geçmişlerinden kurtuldular. İş kurdular, arkadaşlar edindiler ve aşk ilişkileri yaşadılar - bu olaylar yıllar içinde tamamen yeni kimliklerin yapı taşları haline geldi-.

 

2010'da Amerika Birleşik Devletleri'nde de olmak üzere geçmişte de büyük Rus casus operasyonları ortaya çıkarılmıştı. Bu seferki farklıydı. Amaç Brezilya'ya karşı casusluk yapmak değil, Brezilyalı olmaktı. İnandırıcı hikayelerle gizlendikten sonra Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ya da Orta Doğu'ya doğru yola çıkıyor ve ciddi bir şekilde çalışmaya başlıyorlardı.

 

Ruslar Brezilya'yı Bay Shmyrev gibi derin casuslar için bir montaj hattına dönüştürdüler.

 

Biri mücevher işi kurdu. Bir diğeri sarışın, mavi gözlü bir model oldu. Üçüncüsü bir Amerikan üniversitesine kabul edildi. Norveç'te iş bulan Brezilyalı bir araştırmacı ve sonunda Portekiz'e giden evli bir çift vardı.

 

Sonra her şey yerle bir oldu.

 

Geçtiğimiz üç yıl boyunca Brezilyalı karşı istihbarat ajanları sessizce ve metodik bir şekilde bu casusların peşine düştü. Polisin özenli çalışması sayesinde bu ajanlar casusları teker teker tespit etmelerini sağlayan bir şablon keşfettiler.

 

Belgelere ve mülakatlara göre ajanlar, Brezilyalı gizli kimlikler altında faaliyet gösteren en az dokuz Rus subayını ortaya çıkardı. Bunlardan altısının kimliği şimdiye kadar kamuoyuna açıklanmamıştı. Yetkililer, soruşturmanın halihazırda en az sekiz ülkeyi kapsadığını ve istihbaratın ABD, İsrail, Hollanda, Uruguay ve diğer Batılı güvenlik servislerinden geldiğini söyledi.

 

The Times, yüzlerce araştırma belgesi ve üç kıtadan onlarca polis ve istihbarat yetkilisiyle yaptığı röportajları kullanarak Brezilya'daki Rus casus operasyonunun ve bu operasyonu ortadan kaldırmaya yönelik gizli çabanın ayrıntılarını bir araya getirdi.

 

Kremlin'in casus fabrikasını çökertmek rutin bir karşı casusluk faaliyetinden çok daha fazlasıydı. On yıllık Rus saldırganlığının zarar verici sonuçlarının bir parçasıydı. 

 

Rus casuslar 2014 yılında Amsterdam'dan kalkan bir yolcu uçağının düşürülmesine yardımcı oldular. Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve başka yerlerdeki seçimlere müdahale ettiler. Düşman gördüklerini zehirlediler ve darbeler planladılar.

 

Ancak Devlet Başkanı Vladimir V. Putin'in Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etme kararı, bu subayların uzun süredir cezasız kaldığı dünyanın başka bölgelerinde bile Rus casuslarına karşı küresel bir tepkiyi harekete geçirdi. Bu ülkeler arasında Rusya ile tarihsel olarak dostane ilişkileri olan Brezilya da vardı.

 

Brezilya'nın soruşturması Moskova'nın yasadışı programına yıkıcı bir darbe indirdi. Yerine yenisini koymanın zor olacağı yüksek eğitimli memurlardan oluşan bir kadroyu ortadan kaldırdı. En az iki kişi tutuklandı. Diğerleri aceleyle Rusya'ya kaçtı. Kimlikleri açığa çıktığı için büyük olasılıkla bir daha asla yurtdışında çalışamayacaklar.

 

Bu olağanüstü yenilginin merkezinde, Brezilya'nın eski başkanı Jair Bolsonaro'yu darbe planlamaktan soruşturan birim olan Brezilya Federal Polisi'nin karşı istihbarat ajanlarından oluşan bir ekip vardı.

 

Başkent Brasília'daki modern cam karargahlarında, milyonlarca Brezilya kimlik kaydını tarayarak ve modeller arayarak yıllar geçirdiler.

 

Bu operasyon Doğu Operasyonu olarak bilinmektedir.

 

Sistemdeki Hayaletler

 

Nisan 2022'nin başlarında, Rus birliklerinin Ukrayna'ya girmesinden sadece birkaç ay sonra, C.I.A. Brezilya Federal Polisi'ne acil ve sıra dışı bir mesaj iletti.

 

Amerikalılar, Rusya'nın askeri istihbarat servisinde çalışan gizli bir görevlinin kısa süre önce Hollanda'ya giderek Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde staj yapmaya başladığını bildirdi - tam da mahkeme Rusya'nın Ukrayna'da işlediği savaş suçlarını soruşturmaya başlamışken.

 

Söz konusu stajyer, Victor Muller Ferreira adıyla Brezilya pasaportuyla seyahat ediyordu. Bu isimle Johns Hopkins Üniversitesi'nden yüksek lisans derecesi almıştı. Ancak C.I.A.'in söylediğine göre gerçek adı Sergey Cherkasov'du. Hollanda sınır görevlileri girişine izin vermemişti ve şimdi São Paulo'ya giden bir uçaktaydı.

 

Ellerinde sınırlı kanıt ve harekete geçmek için sadece saatler olan Brezilyalıların Bay Cherkasov'u havaalanında tutuklama yetkileri yoktu. Bu nedenle, birkaç endişeli gün boyunca, São Paulo'daki bir otelde serbest kalırken polis onu yoğun gözetim altında tuttu.

 

Sonunda memurlar bir tutuklama emri çıkardı ve onu casusluktan değil, daha mütevazı bir suçlama olan sahte belge kullanmaktan tutukladı.

 

Bu suçlamanın bile herkesin beklediğinden çok daha zor bir dava olduğu ortaya çıktı. Sorgulama sırasında Bay Cherkasov kendini beğenmiş bir tavırla Brezilyalı olduğunda ısrar etti. Ve bunu kanıtlayacak belgelere de sahipti.

 

Mavi Brezilya pasaportu gerçekti. Yasaların gerektirdiği gibi Brezilya seçmen kayıt kartı ve zorunlu askerlik hizmetini tamamladığını gösteren bir sertifikası vardı.

 

Hepsi de gerçekti.

 

Federal Polis'ten bir müfettiş soruşturmanın henüz tamamlanmamış olması nedeniyle diğer müfettişler gibi adının açıklanmaması koşuluyla, “Onunla Büyük Ana Rusya arasında hiçbir bağlantı yoktu” dedi.

 

Bay Cherkasov'un hikayesi - ve Brezilya'daki tüm Rus operasyonu - ancak polis doğum belgesini bulduğunda çökmeye başladı.

 

Geçmişte Rus casuslar genellikle ölü insanların, çoğunlukla da bebeklerin kimliklerine bürünerek kimlik belgeleri elde ederlerdi.

 

Bu olayda öyle olmadı. Ajanlar Victor Muller Ferreira'nın hiç var olmadığını tespit etti. Yine de gerçek bir doğum belgesi vardı.

 

Belgede Victor Muller Ferreira'nın 1989 yılında Rio de Janeiro'da, dört yıl sonra ölen gerçek bir kişi olan Brezilyalı bir anneden doğduğu belirtiliyordu.

 

Ancak polis ailesinin yerini tespit ettiğinde, kadının hiç çocuğu olmadığını öğrendi. Yetkililer babanın ismine uyan birini de bulamadı.

 

Bu keşif şaşırtıcı sorulara yol açtı. Bir Rus casusu sahte bir isim altında gerçek belgeleri nasıl elde etmişti? En önemlisi, polis merak ediyordu: Bir casus bunu yapabiliyorsa, diğerleri neden yapamıyordu?

 

Federal ajanlar “hayaletler” olarak adlandırdıkları kişileri aramaya başladılar: yasal doğum belgeleri olan, hayatlarını Brezilya'da olduklarına dair herhangi bir kayıt olmadan geçiren ve aniden yetişkin olarak ortaya çıkan ve hızla kimlik belgeleri edinen kişiler.

 

Bu hayaletleri bulmak için ajanlar milyonlarca doğum kaydı, pasaport, ehliyet ve sosyal güvenlik numarasındaki örüntüleri aramaya başladılar.

 

Bunların bir kısmı otomatikleştirilebilirdi ancak Brezilya'daki tüm veri tabanları dijital olarak kolayca birbirine bağlanıp aranamıyordu. Çoğunun elle yapılması gerekiyordu.

 

Bu analiz Doğu Operasyonu'nun tüm Rus operasyonunu çözmesini sağladı.

 

Üst düzey bir Brezilyalı yetkili “Her şey Sergey ile başladı” dedi.

 

Putin'in Özel Adamları

 

Hangi ülke için çalışırlarsa çalışsınlar tüm casuslar aynı zorlukla karşı karşıyadır: incelenmeye dayanıklı sahte bir kimlik yaratmak.

 

Nesiller boyunca gizli ajanlar sahte pasaportlar, çalıntı isimler ve iyi prova edilmiş gizli hikayeler kullandılar. Neredeyse herkesin çevrimiçi bir geçmişe sahip olduğu dijital çağ, işleri çok daha karmaşık hale getirdi.

 

Bu Rusya için özellikle ciddi bir sorun. Çünkü tüm casus servisleri gizli ajanlar kullansa da, çoğu istihbarat toplama işini yerel muhbirlerden oluşan ağlara yaptırıyor. Rusya bu konuda benzersizdir. Sovyetler Birliği'nin ilk yıllarına kadar uzanan bir geçmişe sahip olan gizli görevliler, tamamen farklı insanlar olarak yaşayıp çalışarak ömür boyu hizmet etmeye kendilerini adamışlardır.

 

Sayın Putin'in kendisi de Soğuk Savaş'ın sonunda genç bir K.G.B. subayı olarak Doğu Almanya'da görev yaparken Sovyet gizli ajanlarını denetlediğini kabul etmiştir.

 

Putin 2017 yılında bir televizyon röportajında “Bunlar özel niteliklere, özel inançlara ve özel bir karaktere sahip özel insanlar” demişti. “Eski hayatınızı geride bırakmak, sevdiklerinizi ve ailenizi geride bırakmak, uzun yıllar boyunca ülkenizi geride bırakarak hayatınızı anavatana hizmet etmeye adamak herkesin yapabileceği bir şey değildir. Bu işi sadece seçilmişler yapabilir ve bunu hiç abartmadan söylüyorum.”

 

Brezilya, Bay Putin'in seçilmiş casuslarının kendilerini geliştirmeleri için ideal bir yer gibi görünüyordu. Brezilya pasaportu dünyanın en kullanışlı pasaportlarından biridir ve neredeyse Amerikan pasaportu kadar çok ülkeye vizesiz seyahat imkanı sağlar. Avrupalı yüz hatlarına ve hafif bir aksana sahip birinin çok etnikli Brezilya'da göze çarpması pek olası değil.

 

Birçok ülke doğum belgesi vermeden önce bir hastane ya da doktordan doğrulama isterken, Brezilya kırsal bölgelerde doğanlar için özel bir istisnaya izin veriyor. Yetkililer, iki şahidin huzurunda bebeğin en az bir Brezilyalı ebeveynden doğduğunu beyan eden herkese doğum belgesi düzenliyor.

 

Sistem aynı zamanda ademi merkeziyetçi ve yerel yolsuzluklara karşı savunmasız.

 

Elde bir doğum belgesi ile seçmen kaydı, askerlik belgeleri ve son olarak da pasaport için başvurmak yeterlidir.

 

Bu bir kez elde edildiğinde, bir casus dünyanın neredeyse her yerine gidebilir.

 

Davada Bir Kırılma

 

Müfettişler araştırmaya başladıklarında ortaya çıkan ilk isimlerden biri Gerhard Daniel Campos Wittich oldu. Şablona uyuyor gibi görünüyordu. Doğum belgesinde 1986 yılında Rio'da doğduğu yazıyordu ama 2015 yılında birdenbire ortaya çıkmış gibi görünüyordu.

 

Ajanlar araştırmaya başladığında, Bay Shmyrev o kadar inandırıcı bir gizli kimlik oluşturmuştu ki kendi kız arkadaşı ve iş arkadaşları bile hiçbir ipucu bulamamıştı. Avusturya'da geçen bir çocukluğun sonucu olduğunu açıkladığı aksanıyla mükemmel bir Portekizce konuşuyordu.

 

Eski iş arkadaşlarına göre, sahip olduğu her şeyi sıfırdan kurduğu ve gerçekten önemsiyor gibi göründüğü baskı şirketi 3D Rio'ya harcamış görünüyordu. Rio'nun merkezinde, Amerikan Konsolosluğu'ndan bir blok ötedeki yüksek bir binanın 16. katında uzun saatler çalışıyordu. Bazen tek başına çalışabilmek için çalışanları evlerine gönderiyordu.

 

Daniel olarak tanıdığı bu Rusla arkadaş olan eski müşterisi Felipe Martinez, “Tam bir iş bağımlısıydı” diyor. “Büyük düşünürdü, anlıyor musunuz?”

 

Eski bir çalışanın söylediğine göre şirket başarılı oldu ve TV Globo, bir televizyon ağı ve Brezilya ordusu gibi müşteriler kazandı. (Adının açıklanmasını istemeyen çalışan, Bay Shmyrev'in hiçbir üsse davet edilmediğini söyledi).

 

Ancak arkadaşları ve meslektaşlarının söylediğine göre bazı tuhaflıklar da varmış. Kullanmadığı zamanlarda bilgisayarını asla internete bağlı tutmazmış. Ve işinin sağlayabileceğinden daha fazla parası varmış gibi görünüyordu.

 

Avrupa ve Asya'ya ani seyahatler yapıyor ve rakiplerine karşı “endüstriyel casusluk” yapmakla ilgili şakalar yapıyordu. Bazen başka baskı şirketlerinin müşterisi gibi davranıyor ve bir keresinde çalışanlarından birini rakip bir şirkette staj yapıp rapor vermesi için gönderiyordu.

 

Ayrıca kameralardan korkuyor gibiydi ve fotoğrafının çekilmesinden o kadar hoşlanmıyordu ki eski bir çalışanı “Federal Polis tarafından aranıyor” olabileceği yönünde şaka yaptığını hatırlıyor.

 

Bay Martinez, yerel bir gazetenin bir teknoloji merkezinin açılışında Rio belediye başkanının karşısında dururken çekilmiş bir fotoğrafını yayınladığında Bay Shmyrev'in paniklediğini hatırlıyor.

 

Arkadaşları, tüm bunların ancak geriye dönüp baktıklarında önemli göründüğünü söyledi.

 

Bay Shmyrev özel hayatında gizli görevden sıkılmış ve hayal kırıklığına uğramıştı.

 

Bay Shmyrev eşine yazdığı bir kısa mesajda “İşimde gerçek bir başarı yok” diyor. “İki yıldır olmam gereken yerde değilim.”

 

Dünyanın öbür ucundan, Yunanistan'dan mesajlaşan bir başka Rus casusu olan eşi Irina Shmyreva ise anlayışsızdı. “Eğer normal bir aile hayatı istiyorsan, temelden yanlış bir seçim yapmışsın” diye karşılık verdi. Ancak yaşadıkları hayatın bekledikleri gibi olmadığını da kabul etti.

 

“Evet, vaat edildiği gibi değil ve kötü” diye mesaj attı ona. “Temelde insanları kandırıyorlar ve ben bunu kötü bir şey olarak görüyorum. Dürüst değil ve hiç yapıcı değil.”

 

Mesajlar, yabancı istihbarat servisleriyle paylaşılan ve The New York Times tarafından görülen bir dizi belgenin bir parçası. Söz konusu mesajlar Ağustos 2021'de gönderilmiş ve daha sonra Bay Shmyrev'in telefonundan ele geçirilmiştir. 

 

Altı ay sonra Rusya Ukrayna'yı işgal etti. Birdenbire dünyanın dört bir yanındaki istihbarat servisleri birlikte çalışmaya ve Kremlin casusluğunu engellemeye öncelik vermeye başladı. Böylece Dünya çapında görev yapan Rus casusların hayatları altüst oldu.

 

İlk olarak işgalden haftalar sonra tutuklanan stajyer Bay Cherkasov geldi. Ardından Brezilya'da soruşturma altında olan Mikhail Mikushin Norveç'te ortaya çıktı ve tutuklandı. İki Rus gizli ajanı, Arjantinli gizli kimlikleri altında yaşadıkları Slovenya'da tutuklandı.

 

2022 yılının sonlarına doğru Brezilyalı müfettişler Bay Shmyrev'e yaklaşıyordu.

Federal ajanlar Gerhard Daniel Campos Wittich'in kimliğini ortaya çıkarmış ve annesinin öldüğünü ve bu isimde bir çocuğu olmadığını keşfetmişlerdi. Babası ise bulunamamıştı.

 

Aralık ayının sonlarına doğru ajanlar gizli bir Rus casusunu ortaya çıkardıklarından neredeyse emindiler.

 

Bay Shmyrev korktuysa da bunu belli etmedi. Aralık ayında bir öğleden sonra Rio'nun gözde Botafogo semtinde bir meslektaşıyla yemek yedi. Adının açıklanmaması koşuluyla konuşan çalışana göre, rahat görünüyordu ve bir ay sürecek Malezya gezisine çıkacağını söyledi.

 

Federal Polisin kimliğini ortaya çıkarmasından sadece birkaç gün önce ülkeden kaçmış. Ajanlar şaşkına dönmüştü. Onca işe rağmen onu kaçırmışlardı.

 

Bay Shmyrev'in 2 Şubat 2023 tarihli bir dönüş bileti vardı. Bunun üzerine ajanlar tutuklama emri ve adresleri için arama emri çıkarttılar. Bay Shmyrev Brezilya topraklarına indiğinde hazır olacaklardı.

 

Ama bir daha geri dönmedi.

 

'Tutuklanmaktan Daha Kötü Ne Olabilir?

 

Bay Shmyrev Brezilyalıların parmaklarının arasından kayıp giden tek Rus casusu değildi.

 

Ajanlar ne zaman bir ismi ortaya çıkarsa, çok geç kalmış gibi görünüyorlardı.

 

Manuel Francisco Steinbruck Pereira ve Adriana Carolina Costa Silva Pereira olarak yaşayan 30'lu yaşlarındaki evli bir çift 2018 yılında Portekiz'e kaçmış ve ortadan kaybolmuştu.

 

Bir grup Uruguay'da görünüyordu. Görünüşte Maria Luisa Dominguez Cardozo adında bir kadının Brezilya doğum belgesi vardı ve daha sonra Uruguay pasaportu almıştı. Bir başka evli çift daha vardı: Federico Luiz Gonzalez Rodriguez ve karısı Maria Isabel Moresco Garcia, model olarak poz veren sarışın bir casus.

 

Brezilyalı ajanların tutuklama için en büyük umudu bir süreliğine Eric Lopes adında bir kuyumcu gibi görünüyordu. Polis onun aslında Aleksandr Utekhin adında bir Rus casusu olduğunu keşfetti.

 

İşi 2021 yılında Brezilya'da yayınlanan “Başarılı Girişimciler” adlı bir televizyon programında yer almış ve programda kendisinden “değerli taş uzmanı” olarak bahsedilmişti.

 

Ancak sunucu The Times'a verdiği röportajda Bay Lopes'in bu televizyon spotu için ödeme yaptığını söyledi. Bay Lopes'in tuhaf biri olduğunu söyledi. “Gringo Portekizcesi” konuştuğunu ve kameraya çıkmayı reddettiğini belirtti. Onun adına yayına çıkan bir çalışan iş hakkında o kadar az şey biliyormuş ki, sürekli ona laf yetiştiriyormuş.

 

Sunucu, “‘Vay canına, bir şeyler mi oluyor’ diye düşündüm” diye ekledi.

 

Federal ajanlar dükkânlara vardıklarında Bay Lopes'in ya da Instagram'da reklamını yaptığı altın ve değerli taşların izine rastlamadılar.

 

Brasília'daki dükkânı şu anda bir sigorta şirketi tarafından kullanılıyor. São Paulo'da Brezilya askeri polisinin bir şubesinin karşısındaki adres ise bir emlak şirketine ev sahipliği yapıyor.

 

Müfettişler bu şirketin sadece Brezilyalı kimliğini güçlendirmek için bir paravan olarak var olduğuna inanıyor. Olayla ilgili bilgi sahibi Batılı bir güvenlik yetkilisi, Utekhin'in Brezilya'dan ayrıldıktan sonra bir süre Orta Doğu'da kaldığını söyledi. Utekhin'in tam olarak nerede olduğu bilinmiyor, ancak istihbarat yetkilileri onun ve diğerlerinin Rusya'ya geri döndüklerini düşündüklerini söylüyorlar.

 

Subayları eve dönmeye iten herhangi bir olay olup olmadığı belli değil. Ancak istihbarat uzmanları Ukrayna'nın işgalinden sonra Rusya'ya bu kadar çok odaklanılmasıyla birlikte Moskova'daki patronların dünyanın kendileri için çok tehlikeli hale geldiği sonucuna varmış olabileceklerini söylüyor.

 

Doğu Operasyonu'nu yürüten Brezilyalı ajanlar isimleri ortaya çıkarmak için sayısız saat harcamışlardı ama yine de Bay Cherkasov'a yönelik sahte belge suçlaması dışında ellerinde bir dava yoktu.

 

Ancak öğrendiklerini dünyanın istihbarat kurumlarıyla paylaştılar ve bu kurumların görevlileri bu bilgileri bilinen Rus istihbarat ajanlarının kayıtlarıyla karşılaştırdı. Ve bazı durumlarda Brezilyalıların sahte Brezilyalı kimliklerine gerçek bir isim eklemesine olanak tanıyan eşleşmeler buldular.

 

Örneğin iki Batılı istihbarat yetkilisine göre Portekiz'de Pereira adıyla yaşayan çiftin aslında Vladimir Aleksandrovich Danilov ve Yekaterina Leonidovna Danilova olduğu ortaya çıktı.

 

Brezilya jeopolitik bölünmeler söz konusu olduğunda uzun zamandır tarafsızlığını koruyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra bile Brezilya Moskova ile dostane ilişkilerini sürdürdü. Dolayısıyla Kremlin'in Brezilya topraklarını geniş çaplı bir casusluk operasyonu için kullanması bir ihanet olarak görüldü. Bunun üzerine yetkililer Rusya'ya bir mesaj göndermek istedi.

 

“Kafa kafaya verdik ve 'Casus olarak tutuklanmaktan daha kötü ne olabilir ki' diye düşündük.” diyor Brezilyalı kıdemli soruşturmacı. “Casus olarak ifşa edilmek.”

 

Bunu yapmak için araştırmacılar cüretkar bir fikir buldular. 

 

Bay Putin'in casuslarını yakmak için dünyanın en büyük polis teşkilatı olan Interpol'ü kullanabilirlerdi.Bu ironik bir intikamdı. 
Putin yıllardır muhalifleri ve siyasi rakiplerini taciz etmek için Interpol'ün veri tabanlarını manipüle ediyor.

 

Geçtiğimiz sonbaharda Brezilyalılar bir dizi Interpol mavi ihbarı yayınladılar - bir kişi hakkında bilgi isteyen uyarılar-. Bu bildirimler, aralarında Bay Shmyrev ve Bay Cherkasov'un da bulunduğu Rus casusların isimlerini, fotoğraflarını ve parmak izlerini 196 üye ülkenin tamamına dağıttı.

 

Bağımsız bir kurum olan Interpol, casusluk gibi politik konularla ilgilenmez. Brezilyalı yetkililer bunu aşmak için Rusların sahte belge kullandıkları için soruşturulduklarını söylediler.

 

Uruguay da The Times'ın gördüğü benzer uyarıları, Rus casusu olduğundan şüphelenilen ve Brezilyalı kimliği ile ortaya çıkan kişiler için yayınladı. İstihbarat yetkilileri bu kişilerin gerçek isimlerinin Roman Olegovich Koval, Irina Alekseyevna Antonova ve Olga Igorevna Tyutereva olduğunu söyledi.

 

Müfettişler, evli bir çift olan Bay Koval ve Bayan Antonova'nın 2023 yılında Uruguay'a giden bir uçakla aniden Brezilya'dan ayrıldıklarını söyledi. Üst düzey yetkiliye göre Bayan Tyutereva'nın bilinen son yeri Namibya'ydı.

 

Interpol bildirimleri gerçek isimleri içermiyor, ancak fotoğrafları ve diğer tanımlayıcı bilgileri içeriyor. Kimlikleri polis veri tabanlarına kaydedilen ve gerçek isimleri casusluk servisleri tarafından tespit edilen bu kişiler büyük olasılıkla bir daha asla yabancı casus olarak çalışamayacaklar.

 

Tüm casuslar arasında sadece Bay Cherkasov halen hapiste. Belgelerde sahtecilik yapmaktan suçlu bulunmuş ve 15 yıla mahkum edilmişti, ancak cezası beş yıla indirildi.

 

Rus hükümeti onu erkenden evine göndermek için, aranan bir uyuşturucu satıcısı olduğunu iddia etti ve iade edilmesi için mahkemeye başvurdu.

 

Ancak Brezilyalılar hemen karşı çıktı. Savcılar, Bay Cherkasov bir uyuşturucu satıcısıysa, polisin soruşturma yapabilmesi için daha uzun süre hapiste tutulmasının şart olduğunu savundu.

 

Aksi takdirde şimdiye kadar serbest bırakılmış olabilirdi. Ama hâlâ Brasilia'da bir hapishanede tutuluyor.

 

'Hakkımda Bir Şeyler Duyacaksınız'

 

Bay Shmyrev Brezilya'dan ayrıldıktan sonra bir süre arkadaşları ve Brezilyalı kız arkadaşıyla düzenli olarak görüştü. Ancak Ocak 2023'ün başlarında mesajlaşmaları kesildi.

 

Arkadaşı Bay Martinez, “Haftalar geçti ve ne yapacağımızı bilemedik” dedi.

 

Bay Shmyrev'in kız arkadaşı Kuala Lumpur'daki Brezilyalılar adlı bir Facebook grubuna mesaj atarak onu bulmak için yardım istedi.

 

Bay Martinez, “Dedektif gibi çalışmaya başladık” dedi. “İnternete girdik. Polis karakollarını, büyükelçilikleri, Kuala Lumpur'daki otelleri aradık, peşinden gitmeye çalıştık. Ama onu bulamadık.”

 

Bay Shmyrev Brezilya'ya dönüş uçağına binmeyince polis harekete geçti. Ajanlar, Shmyrev'in arkasında, Rus casus eşiyle mesajlaşmaları da dahil olmak üzere önemli kişisel bilgiler içeren birkaç elektronik cihaz bıraktığını tespit etti. Ayrıca kasasında 12,000 dolar nakit para bırakmıştı.

 

Bunlar geri dönmeyi planladığına dair işaretler. Diğerlerinde olduğu gibi, onu gitmeye neyin teşvik ettiği ve neyin uzak tuttuğu soruları gizemini koruyor. O sıralarda Rus eşi aniden Yunanistan'daki casusluk görevinden ayrıldı. Daha sonra Yunan makamları tarafından ifşa edildi.

 

Her şeye rağmen arkadaşları onu özlediklerini söylüyorlar.

 

Bay Martinez, “Bazen bir gün oraya, Saint Petersburg'a gideceğimi düşünüyorum” dedi. “Gişede olacağım. Bir votka isteyeceğim. Ve sonra, sanki, o diğer tarafta olacak.”

 

Hayalinde Bay Martinez, Bay Shmyrev'e başını sallıyor ve Bay Shmyrev de ona başını sallıyor.

 

Bay Shmyrev'in Brezilya ile bilinen son teması, ayrıldıktan sonra kız arkadaşıyla yaptığı bir telefon görüşmesiydi. Bay Martinez'in aktardığına göre arkadaşı üzgündü, belki de ağlıyordu.

 

“Hakkımda bir şeyler duyacaksınız ama bilmeniz gerekir ki ben asla o kadar kötü bir şey yapmadım. Kimseyi öldürmedim ya da bunun gibi bir şey yapmadım. Geçmişim beni yakaladı” dedi.

 

 

YAZARLAR:  Michael Schwirtz and Jane Bradley

Michael Schwirtz Uluslararası masada araştırmacı muhabir olarak görev yapmaktadır. The Times'ta 2006'dan bu yana görev yapan Schwirtz, daha önce Moskova'dan eski Sovyetler Birliği ülkeleri hakkında haberler yapmış ve Rus istihbarat operasyonları hakkındaki makaleleriyle 2020 Pulitzer Ödülü'nü kazanan ekipte baş muhabir olarak yer almıştır.

Jane Bradley uluslararası masada araştırmacı muhabir olarak görev yapmaktadır. Londra'da görev yapan Bradley, iktidarın kötüye kullanımı, ulusal güvenlik, suç ve sosyal adaletsizlikler konularına odaklanmaktadır.

 

KAYNAK: https://www.nytimes.com/